علل، علائم و راه‌های کاهش آن
حساسیت دندانی یکی از مشکلات شایع دهان و دندان است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. این حساسیت معمولاً به صورت درد یا ناراحتی در هنگام مصرف غذاها و نوشیدنی‌های سرد، گرم، شیرین یا ترش بروز می‌یابد. در برخی موارد، حتی تنفس هوای سرد نیز ممکن است باعث ایجاد درد دندانی شود. In this article from Dr. Hossein Borjian's website (The best dentist in Isfahan _ The best gum surgeon in Isfahan)، به بررسی علل حساسیت دندان، علائم آن و راهکارهای کاهش و درمان این مشکل می‌پردازیم.
علل حساسیت دندانی
Tooth sensitivity زمانی رخ می‌دهد که لایه محافظ مینای دندان یا لثه تحلیل می‌رود و بخش داخلی دندان (ivory) که شامل پایانه‌های عصبی است، در معرض محرک‌های خارجی قرار می‌گیرد. علل مختلفی می‌توانند موجب حساسیت دندانی شوند:
۱. تحلیل مینای دندان
مینای دندان لایه سختی است که از دندان در برابر تحریکات خارجی محافظت می‌کند. تحلیل این لایه می‌تواند به دلیل موارد زیر رخ دهد:
مسواک زدن بیش از حد محکم یا با مسواک زبر
استفاده بیش از حد از مواد غذایی و نوشیدنی‌های اسیدی مانند مرکبات، نوشابه‌های گازدار و قهوه
سایش دندان‌ها (دندان‌قروچه) که موجب از بین رفتن تدریجی مینای دندان می‌شود
۲. عقب‌نشینی لثه و تحلیل آن
لثه نقش مهمی در محافظت از ریشه دندان دارد. برخی از عوامل که موجب تحلیل لثه و نمایان شدن ریشه دندان می‌شوند عبارت‌اند از:
Gum diseases (ژنژیویت و پریودنتیت)
مسواک زدن خشن و نادرست
age increasing
۳. پوسیدگی دندان و پرشدگی‌های کهنه
پوسیدگی می‌تواند باعث تخریب مینای دندان و قرار گرفتن عصب‌های دندان در معرض تحریکات خارجی شود. همچنین، پرشدگی‌های قدیمی که نشتی پیدا کرده‌اند ممکن است باعث حساسیت شوند.
۴. سفید کردن دندان‌ها و درمان‌های دندانپزشکی
استفاده بیش از حد از محصولات سفیدکننده دندان و برخی درمان‌های دندانپزشکی مانند جرم‌گیری یا بلیچینگ، می‌توانند مینای دندان را ضعیف کرده و موجب حساسیت موقتی شوند.
۵. تغذیه نامناسب و مصرف غذاهای اسیدی
مواد غذایی و نوشیدنی‌های حاوی اسید بالا، مانند مرکبات، سرکه و نوشابه‌های گازدار، موجب فرسایش مینای دندان می‌شوند و حساسیت دندانی را افزایش می‌دهند.
۶. مشکلات ریشه دندان
آسیب یا التهاب در ریشه دندان می‌تواند موجب افزایش حساسیت دندان شود. در موارد شدید، این مشکل ممکن است نیاز به درمان‌های تخصصی مانند عصب‌کشی داشته باشد.
علائم حساسیت دندانی
حساسیت دندان معمولاً به شکل درد ناگهانی و گذرا در هنگام تماس دندان با عوامل زیر ظاهر می‌شود:
نوشیدنی‌های سرد یا گرم (چای، قهوه، بستنی و…)
غذاهای شیرین یا ترش (شکلات، مرکبات و…)
هوای سرد (تنفس در هوای سرد یا نوشیدن مایعات سرد)
فشار آوردن به دندان (جویدن غذاهای سفت یا فشار هنگام مسواک زدن)
راه‌های کاهش و درمان حساسیت دندانی
۱. Compliance with oral hygiene
مسواک زدن ملایم با یک مسواک نرم و استفاده از خمیردندان مخصوص دندان‌های حساس
استفاده از نخ دندان روزانه برای جلوگیری از تجمع پلاک و پیشگیری از بیماری‌های لثه
استفاده از دهان‌شویه‌های بدون الکل که به تقویت مینای دندان کمک می‌کنند
۲. تغییر در رژیم غذایی
کاهش مصرف غذاهای اسیدی مانند مرکبات، گوجه‌فرنگی، سرکه و نوشابه‌های گازدار
افزودن مواد غذایی غنی از کلسیم و فسفر مانند لبنیات، ماهی و سبزیجات برگ سبز
نوشیدن آب کافی برای حفظ سلامت دهان و جلوگیری از خشکی دهان
۳. استفاده از خمیردندان مخصوص دندان‌های حساس
خمیردندان‌های حاوی مواد معدنی مانند نیترات پتاسیم و فلوراید می‌توانند به تقویت مینای دندان و کاهش حساسیت کمک کنند.
4. جلوگیری از سایش دندان (دندان‌قروچه)
استفاده از محافظ دندان شبانه در صورت دندان‌قروچه
کاهش استرس از طریق مدیتیشن و تمرینات آرامش‌بخش
5. درمان‌های دندانپزشکی برای کاهش حساسیت
اگر حساسیت دندانی شدید باشد، ممکن است نیاز به درمان‌های حرفه‌ای وجود داشته باشد:
استفاده از ژل‌های فلوراید در مطب دندانپزشکی برای تقویت مینای دندان
باندینگ یا روکش دندان برای محافظت از دندان‌های آسیب‌دیده
root canal (Root canal therapy) در موارد شدید که دیگر روش‌ها مؤثر نباشند
Conclusion
حساسیت دندانی مشکلی شایع اما قابل کنترل است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند تحلیل مینای دندان، عقب‌نشینی لثه، پوسیدگی یا مصرف مواد غذایی اسیدی باشد. رعایت بهداشت دهان، استفاده از خمیردندان‌های مخصوص، تغییر در رژیم غذایی و در برخی موارد مراجعه به دندانپزشک، از بهترین راهکارهای کاهش و درمان حساسیت دندان هستند. با پیشگیری و مراقبت مناسب، می‌توان از بروز حساسیت دندانی جلوگیری کرده و سلامت دهان و دندان را حفظ کرد.
Useful links:
The best dentist in Isfahan _ The best gum surgeon in Isfahan
Ways of communication with the specialized dental center of Najm
The best dentist in Isfahan in the clinic 24 _ Treatment of mouth, jaw and face diseases in the clinic 24 _ Gum disease in the clinic 24
View the official Instagram page of Dr. Hossein Borjian.
The best dentist in Isfahan at Dr. Of _ The best gum surgeon in Isfahan at Dr. Of _ The best cosmetic dentist in Isfahan at Doctor Of
