انواع، دلایل و روش‌های درمان
مقدمه
دندان‌های نامرتب یکی از مشکلات رایج دندانی است که می‌تواند بر سلامت دهان و دندان، زیبایی لبخند و حتی اعتمادبه‌نفس افراد تأثیر بگذارد. این مشکل ممکن است در اثر عوامل ژنتیکی، عادات نادرست در دوران کودکی یا مشکلات رشد فک ایجاد شود. خوشبختانه، روش‌های متعددی برای اصلاح نامرتبی دندان وجود دارد که از ارتودنسی سنتی گرفته تا جراحی‌های فک را شامل می‌شود. در این مقاله از سایت دکتر حسین برجیان (بهترین دندانپزشک اصفهان _ بهترین جراح لثه اصفهان)، به بررسی انواع نامرتبی دندان، علل ایجاد آن و راهکارهای درمانی خواهیم پرداخت.
انواع نامرتبی دندان
نامرتبی دندان ممکن است به شکل‌های مختلفی ظاهر شود که هر کدام اثرات متفاوتی بر سلامت و عملکرد دندان‌ها دارند.
۱. شلوغی دندان‌ها (Crowding)
زمانی که فضای کافی برای رشد دندان‌ها در فک وجود نداشته باشد، دندان‌ها روی هم قرار می‌گیرند یا به سمت جلو و عقب خم می‌شوند. این مشکل معمولاً در اثر کوچک بودن فک یا رشد نامنظم دندان‌ها ایجاد می‌شود.
۲. فاصله بین دندان‌ها (Spacing)
برخلاف شلوغی دندان‌ها، در این حالت بین دندان‌ها فاصله وجود دارد. این مشکل ممکن است به دلیل از دست دادن یک یا چند دندان، رشد نامناسب دندان‌ها یا عادات نامناسب مانند مکیدن انگشت ایجاد شود.
۳. اوربایت (Overbite)
در این وضعیت، دندان‌های جلویی فک بالا بیش از حد روی دندان‌های فک پایین قرار می‌گیرند. این مشکل ممکن است باعث سایش دندان‌های پایین، درد فک و مشکلات گفتاری شود.
۴. آندربایت (Underbite)
برخلاف اوربایت، در این حالت دندان‌های پایین جلوتر از دندان‌های بالا قرار می‌گیرند. آندربایت می‌تواند منجر به مشکلات جویدن، درد فک و عدم تقارن چهره شود.
۵. کراس بایت (Crossbite)
در کراس‌بایت، برخی از دندان‌های فک بالا در داخل دندان‌های فک پایین قرار می‌گیرند. این مشکل می‌تواند باعث ساییدگی دندان‌ها، تحلیل لثه و درد فک شود.
۶. اپن‌بایت (Open Bite)
در این وضعیت، هنگامی که دهان بسته است، بین دندان‌های بالا و پایین فاصله‌ای وجود دارد و دندان‌ها روی هم قرار نمی‌گیرند. این مشکل معمولاً در اثر مکیدن انگشت یا استفاده طولانی‌مدت از پستانک در دوران کودکی ایجاد می‌شود.
دلایل نامرتبی دندان‌ها
دلایل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد نامرتبی دندان شوند که برخی از آن‌ها قابل پیشگیری و برخی دیگر ژنتیکی هستند.
۱. عوامل ژنتیکی
ژنتیک یکی از اصلی‌ترین دلایل نامرتبی دندان‌هاست. اگر والدین دارای دندان‌های نامرتب باشند، احتمالاً فرزندانشان نیز این مشکل را تجربه خواهند کرد. اندازه فک، شکل دندان‌ها و الگوی رشد نیز تحت تأثیر وراثت قرار دارند.
۲. عادات دوران کودکی
برخی از عادات نادرست در کودکی می‌توانند تأثیر زیادی بر رشد فک و دندان‌ها بگذارند، از جمله:
مکیدن انگشت
استفاده طولانی‌مدت از پستانک
فشار زبان به دندان‌ها
جویدن ناخن یا لب
۳. مشکلات رشد فک
رشد نامتعادل فک می‌تواند باعث ایجاد نامرتبی در دندان‌ها شود. این مشکل ممکن است ناشی از اختلالات رشدی، جراحات یا بیماری‌های استخوانی باشد.
۴. از دست دادن زودهنگام یا دیرهنگام دندان‌های شیری
دندان‌های شیری نقش مهمی در حفظ فضای لازم برای رشد دندان‌های دائمی دارند. از دست دادن زودهنگام یا دیرهنگام آن‌ها می‌تواند باعث جابجایی دندان‌های دائمی و نامرتبی آن‌ها شود.
۵. مشکلات دندانی و دهانی
دندان‌های اضافی یا فقدان برخی از دندان‌ها
پوسیدگی شدید دندان‌ها که باعث از دست رفتن آن‌ها می‌شود
بیماری‌های لثه که باعث تحلیل لثه و جابجایی دندان‌ها می‌شوند
روش‌های درمان نامرتبی دندان
امروزه روش‌های مختلفی برای اصلاح نامرتبی دندان‌ها وجود دارد که بر اساس شدت مشکل و نیازهای بیمار انتخاب می‌شوند.
۱. ارتودنسی سنتی (Braces)
بریس‌های فلزی یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان نامرتبی دندان هستند. این بریس‌ها با اعمال فشار تدریجی، دندان‌ها را به موقعیت صحیح هدایت می‌کنند.
مزایا:
مؤثر در درمان انواع نامرتبی دندان
ماندگاری و دوام بالا
معایب:
ظاهر نامطلوب
نیاز به مراقبت و رعایت بهداشت دقیق
۲. ارتودنسی نامرئی (Aligners)
الاینرهای شفاف مانند اینویزیلاین جایگزین مناسبی برای بریس‌های فلزی هستند. این روش شامل مجموعه‌ای از پلاک‌های شفاف است که به تدریج دندان‌ها را جابه‌جا می‌کند.
مزایا:
ظاهر نامرئی
قابلیت برداشتن هنگام غذا خوردن و مسواک زدن
معایب:
هزینه بالا
نیاز به استفاده مداوم برای تأثیرگذاری مناسب
۳. نگهدارنده‌های دندانی (Retainers)
بعد از درمان ارتودنسی، استفاده از ریتینرها ضروری است تا از بازگشت دندان‌ها به موقعیت قبلی جلوگیری شود.
۴. جراحی فک و صورت (Orthognathic Surgery)
در موارد شدید که مشکل به ساختار فک مربوط می‌شود، ممکن است جراحی فک ضروری باشد. این روش معمولاً همراه با ارتودنسی انجام می‌شود.
۵. لمینت و ونیر دندان
برای اصلاح مشکلات خفیف مانند فاصله بین دندان‌ها یا کمی نامرتبی، لمینت‌های دندانی می‌توانند یک راه‌حل سریع و مؤثر باشند.
۶. کشیدن دندان
در برخی موارد که فک فضای کافی برای تمام دندان‌ها ندارد، دندانپزشک ممکن است برخی از دندان‌ها را بکشد تا فضا برای حرکت سایر دندان‌ها فراهم شود.
نتیجه‌گیری
نامرتبی دندان‌ها می‌تواند بر زیبایی، سلامت دهان و عملکرد دندان‌ها تأثیر بگذارد. عوامل مختلفی مانند ژنتیک، عادات دوران کودکی و مشکلات رشد فک در ایجاد این مشکل نقش دارند. خوشبختانه، امروزه با روش‌های درمانی متعددی مانند ارتودنسی، الاینرهای شفاف، جراحی فک و لمینت‌های دندانی، می‌توان این مشکل را اصلاح کرد. انتخاب بهترین روش درمانی باید با مشورت دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی انجام شود تا بهترین نتیجه ممکن حاصل گردد.
لینک های کاربردی:
بهترین دندانپزشک اصفهان _ بهترین جراح لثه اصفهان
راه های ارتباطی با مرکز تخصصی دندانپزشکی نجم
بهترین دندانپزشک اصفهان در کلینیک 24 _ درمان بیماری های دهان، فک و صورت در کلینیک 24 _ بیماری لثه در کلینیک 24
صفحه ی رسمی اینستاگرام دکتر حسین برجیان را مشاهده نمایید.
بهترین دندانپزشک اصفهان در دکتر آف _ بهترین جراح لثه اصفهان در دکتر آف _ بهترین دندانپزشک زیبایی اصفهان در دکتر آف
