بررسی عوامل ایجاد کننده اختلالات در غدد بزاقی
اختلالات غدد بزاقی ممکن است به دلیل عفونت، التهاب، انسداد یا تومور رخ دهند. حتی احتمال دارد با علائم حاد، مزمن یا عود کننده ظاهر شوند. معمولاً یک شرح حال دقیق و معاینه درست بیمار سرنخ های اولیه را در مورد تشخیص علل بیماری مشخص می کند و سونوگرافی معمولاً اولین گزینه برای تشخیص آنها است. بر همین اساس، التهاب غدد بزاقی نیاز به مراجعه و بررسی فوری دارند. در ادامه مقاله ای که امروز در سایت دکتر حسین برجیان بهترین دندانپزشک اصفهان برای شما عزیزان گردآوری شده است. به مطالعه و بررسی عوامل ایجاد کننده اختلالات در غدد بزاقی خواهیم پرداخت.
شما سه غده بزاقی جفتی به نام های پاروتید، زیر فکی و زیر زبانی دارید. آنها مسئول تولید بزاق هستند. انسداد غدد بزاقی شایع ترین علل بروز اختلالات غدد بزاقی هستند. این غدد مسدود شده می توانند علائم دردناکی ایجاد کنند.
سیالولیتیازیس و سیالادنیت
به طور کلی سیالولیتیازیس و سیالادنیت ممکن است در غدد بزاقی رخ دهد:
- سیالولیتیازیس زمانی رخ می دهد که سنگ های ساخته شده از کلسیم در غدد بزاقی تشکیل شود. این سنگ ها می توانند غدد را مسدود کنند و می توانند تا حدی یا به طور کامل جریان بزاق را متوقف کنند.
- سیالادنیت (یا سیالادنیت) عفونتی است که غدد بزاقی را درگیر می کند. این اغلب به دلیل سنگ هایی است که غده را مسدود می کنند. باکتری های استاف یا استرپتوکوک می توانند باعث این عفونت شوند. افراد مسن و نوزادان بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
مطلب پیشنهادی : مدت استفاده از بریس در کودک
سندرم شوگرن
سندرم شوگرن یکی دیگر از اختلالات شایع غدد بزاقی است. زمانی اتفاق میافتد که گلبولهای سفید سلولهای سالم غدد تولیدکننده رطوبت مانند غدد بزاقی، عرق و غدد چربی را هدف قرار دهند. این وضعیت بیشتر زنان مبتلا به اختلالات خودایمنی مانند لوپوس را تحت تاثیر قرار می دهد.
ویروس ها
ویروس ها می توانند غدد بزاقی را نیز تحت تاثیر قرار دهند. این شامل:
- اوریون
- اکو ویروس
- ویروس آنفولانزا
- ویروس کوکساکی
- سیتومگالوویروس
- تومورهای سرطانی و غیرسرطانی
حتی تومورهای سرطانی و غیرسرطانی ممکن است در غدد بزاقی نیز ایجاد شوند. تومورهای سرطانی غدد بزاقی نادر هستند. به گفته Cedars-Sinai ، زمانی که آنها رخ می دهند، معمولاً در افراد 50 تا 60 ساله رخ می دهد.
تومورهای غیر سرطانی که می توانند غدد بناگوشی را تحت تاثیر قرار دهند شامل آدنوم پلئومورفیک و تومورهای وارتین هستند. آدنوم های پلئومورفیک خوش خیم همچنین می توانند در غده زیر فکی و غدد بزاقی کوچک رشد کنند، اما این اتفاق نادر است.
دلایل التهاب غدد پاروتید
شایع ترین مواردی که ممکن است منجر به بروز التهاب غدد پاروتید شوند، عبارتند از:
- سندرم شوگرن
- سنگ در مجرای بزاقی
- پاروتیت ویروسی – اوریون
- تومورهای خوش خیم و بدخیم
- پاروتیت باکتریایی حاد و مزمن
- گرانولوماتوز همراه با پلی آنژیت
- انفیلتراسیون لنفوسیتی مرتبط با HIV
- سارکوئیدوز، سندرم هیرفورد همراه با بزرگ شدن پاروتید، تب، یووئیت قدامی و فلج عصب صورت
در غدد زیر فکی عوامل زیادی ممکن است منجر به بروز اختلالات شوند، از جمله:
- سنگ در مجرای بزاقی
- تومورهای خوش خیم و بدخیم
- سندرم شوگرن (کمتر شایع است).
اما علل رایج در غدد بزاقی کوچک عبارتند از:
- موکوسل
- عفونت غدد بزاقی
- تومورهای خوش خیم و بدخیم
دلایل عفونت غدد بزاقی
اوریون شایع ترین علت عفونت غدد بزاقی است، اگرچه با واکسن میزان بروز آن کاهش یافته است. معمولاً اوریون باعث التهاب دو طرفه غدد پاروتید می شود، اگرچه می تواند یک طرفه باشد و سایر غدد بزاقی اصلی نیز احتمال دارد در حدود ۱۰ درصد موارد تحت تأثیر قرار گیرند. التهاب حدود یک هفته طول می کشد و همراه با تب خفیف و ضعف عمومی است.
سایر ویروس هایی که احتمال دارد به طور حاد غدد بزاقی را آلوده کنند، عبارتند از:
- تبخال
- پاراآنفلوآنزا
- آنفولانزای A
- پاروویروس B19
- کوکساکی ویروس
عفونت حاد
عفونت حاد باکتریایی غدد بزاقی عفونت معمولاً در بیماران ضعیف یا کم آب رخ می دهد. مصرف دارو احتمال دارد تولید بزاق را مهار کند و آسیب پذیری را افزایش دهد. قبل از ظهور آنتی بیوتیک ها و آبرسانی مایع داخل وریدی، پاروتیت باکتریایی میزان مرگ و میر بالایی داشت.
عفونت مزمن
به طور کلی عفونت باکتریایی مزمن می تواند در پس زمینه غده بزاقی که قبلاً توسط سنگ، تابش یا بیماری خود ایمنی آسیب دیده است، رخ دهد. عفونت مزمن عناصر غددی، غدد بزاقی را از بین می برد و می تواند عملکردهای محافظتی بزاق را مختل کند و منجر به عفونت ها و بیماری های دندانی شود. در نتیجه اغلب ابتدا به دندانپزشک مراجعه می کنند.
پاروتیت مکرر دوران کودکی
- دوره های مکرر التهاب و درد غده پاروتید همراه با تب و درد که علت آن ناشناخته است.
- التهاب پاروتید احتمال دارد تظاهرات اولیه عفونت HIV باشد و موکوسل و رانول دهان نیز ممکن است تظاهر باشد.
- بیماری سل یک علت نادر پاروتیت و سایر التهاب غدد بزاقی است، اما باید در افرادی که دچار ضعف سیستم ایمنی هستند یا از یک جمعیت پرخطر هستند، در نظر گرفته شود.
علائم عفونت غدد بزاقی :
- تب
- دهان خشک
- تورمی که معمولا دردناک و حساس است.
- کاهش باز شدن دهان، مشکل در صحبت کردن
- درد دهان یا صورت، به خصوص همراه با غذا خوردن
- مزه های غیر طبیعی یا بد همراه با ترشحات چرکی از دهانه مجرای بزاقی (عفونت باکتریایی)
صفحه اینستاگرام دکتر حسین برجیان بهترین دندانپزشک اصفهان
عملکرد انواع غدد بزاقی
تقریباً ۱-۱.۵ لیتر بزاق در روز توسط سه جفت غدد بزاقی اصلی تولید می شود:
غدد زیر زبانی
زیر زبان قرار دارند و از طریق مجاری متعددی به کف دهان باز می شوند. همچنین تعداد زیادی (۶۰۰-۱۰۰۰) غدد بزاقی جزئی وجود دارد که به طور گسترده در سراسر مخاط دهان، کام، یوولا، کف دهان، زبان خلفی، ناحیه رترومولار و پری لوزه، حلق، حنجره و سینوس های پارانازال پراکنده شده اند.
بزاق از آب، الکترولیت ها، روان کننده ها، ترکیبات ضد میکروبی، آنزیم ها و فاکتورهای رشد تشکیل شده است. این اجزا با هم، گفتار، جویدن و بلع را تسهیل و فرآیند هضم را آغاز می کنند. بزاق همچنین با محافظت از مخاط دهان و دندان از مشکلات آنها پیشگیری می کند.
غدد پاروتید
در زیر سوراخ شنوایی خارجی، بین راموس عمودی فک پایین و فرآیند ماستوئید قرار دارند. مجرای پاروتید از ماستر عبور و از طریق یک پاپیلای کوچک روی غشای باکال در مقابل تاج دندان مولر دوم فوقانی باز می شود. غده پاروتید رابطه نزدیکی با عصب صورت دارد که هنگام عبور از پاروتید به شاخه های آن تقسیم می شود.
غدد زیر فکی
ساختارهای جفتی به اندازه گردو هستند که در زیر و جلوی زاویه فک قرار دارند و به دور لبه خلفی عضله میلوهیوئید میپیچند. مجاری آنها به سمت کف دهان درست در کنار فرنولوم زبان بیرون می آیند.
راه های ارتباطی با مرکز تخصصی دندانپزشکی نجم
توجه :
- صحت علمی مطلب منتشر شده فوق، باید با مشورت حضوری بیمار با جناب دکتر برجیان تایید گردد.
- این مطلب توسط ادمین سایت، مدیریت و منتشر شده است.