علت، علائم و روش‌های درمان
مقدمه
دندان‌های شکسته یا ترک‌خورده یکی از مشکلات رایج دندانپزشکی هستند که می‌توانند باعث درد، حساسیت و مشکلات عملکردی شوند. این عارضه ممکن است در اثر ضربه، جویدن مواد سخت، پوسیدگی یا دندان‌قروچه ایجاد شود. در برخی موارد، ترک‌های دندانی ممکن است نامرئی باشند اما علائم قابل‌توجهی مانند درد هنگام جویدن یا حساسیت به غذاهای گرم و سرد ایجاد کنند. روش‌های درمانی مختلفی برای ترمیم دندان‌های شکسته یا ترک‌خورده وجود دارد که بسته به شدت آسیب، از ترمیم ساده با مواد پرکننده تا درمان‌های پیچیده‌تری مانند روکش دندان یا عصب‌کشی متغیر است. در این مقاله از سایت دکتر حسین برجیان (بهترین دندانپزشک اصفهان _ بهترین جراح لثه اصفهان)، به بررسی علت، علائم و روش‌های درمان این مشکل خواهیم پرداخت.
علت شکستن یا ترک خوردن دندان
دلایل متعددی می‌توانند منجر به شکستگی یا ترک دندان شوند. برخی از رایج‌ترین علل عبارت‌اند از:
۱. آسیب یا ضربه مستقیم
وارد شدن ضربه مستقیم به دندان، مانند افتادن، تصادف، یا برخورد اشیای سخت، یکی از مهم‌ترین دلایل شکستگی دندان است. این وضعیت در ورزشکاران و کودکانی که فعالیت‌های پرتحرک دارند، بیشتر دیده میشود.
۲. جویدن مواد سخت
استفاده از دندان برای شکستن آجیل، یخ، استخوان، یا جویدن آب‌نبات‌های سفت می‌تواند فشار زیادی بر ساختار دندان وارد کرده و منجر به ترک یا شکستگی آن شود.
۳. پوسیدگی دندان
پوسیدگی می‌تواند ساختار دندان را ضعیف کرده و باعث شکستگی آن شود. زمانی که مینای دندان تخریب میشود، لایه‌های داخلی دندان (عاج و پالپ) در معرض فشار بیشتری قرار می‌گیرند و مستعد ترک‌خوردگی یا شکستگی می‌شوند.
۴. دندان‌قروچه (Bruxism)
دندان‌قروچه یا فشردن دندان‌ها روی هم، به‌ویژه هنگام خواب، می‌تواند به مرور زمان موجب فرسایش مینای دندان و ایجاد ترک‌های ریز شود. این ترک‌ها ممکن است در ابتدا نامرئی باشند اما به مرور زمان عمیق‌تر شده و منجر به شکستگی شوند.
۵. تغییرات دمایی شدید
مصرف مکرر غذاها و نوشیدنی‌های بسیار گرم و سپس بلافاصله سرد (یا بالعکس) باعث انبساط و انقباض سریع مینای دندان میشود که می‌تواند ترک‌های ریز روی سطح دندان ایجاد کند.
۶. ترمیم‌های قدیمی و فرسوده
پرکردگی‌های بزرگ یا قدیمی که به مرور زمان ضعیف شده‌اند، می‌توانند دندان را مستعد شکستن کنند. این مسئله به‌خصوص در دندان‌هایی که قبلاً درمان ریشه (عصب‌کشی) شده‌اند، رایج‌تر است.
علائم دندان‌های شکسته یا ترک‌خورده
علائم دندان شکسته یا ترک‌خورده بسته به شدت و محل ترک می‌تواند متفاوت باشد. برخی از علائم رایج عبارت‌اند از:
۱. درد هنگام جویدن یا گاز زدن
یکی از شایع‌ترین علائم ترک دندان، درد هنگام جویدن است. این درد معمولاً متناوب بوده و با فشار مستقیم بر ناحیه ترک‌خورده تشدید میشود.
۲. حساسیت به گرما و سرما
افرادی که دندان‌های ترک‌خورده دارند، اغلب نسبت به غذاها و نوشیدنی‌های داغ یا سرد حساسیت بیشتری نشان می‌دهند. این حساسیت ممکن است گذرا یا مداوم باشد.
۳. درد متناوب و نامشخص
برخلاف پوسیدگی دندان که معمولاً درد ثابت ایجاد می‌کند، ترک‌خوردگی دندان می‌تواند باعث درد نامشخصی میشود.
۴. تورم یا التهاب لثه در اطراف دندان آسیب‌دیده
در مواردی که ترک به عمق دندان می‌رسد، ممکن است باعث التهاب لثه در اطراف ناحیه آسیب‌دیده شود.
۵. ترک‌های قابل مشاهده
گاهی ترک‌های دندانی با چشم غیرمسلح یا در مقابل نور قابل مشاهده هستند، اما در برخی موارد تنها از طریق عکس‌برداری دندانپزشکی قابل تشخیص هستند.
روش‌های درمان دندان‌های شکسته یا ترک‌خورده
روش درمان دندان ترک‌خورده به شدت آسیب، محل ترک و میزان درد بستگی دارد. برخی از رایج‌ترین روش‌های درمان عبارت‌اند از:
۱. ترمیم با باندینگ دندان (Dental Bonding)
در موارد ترک‌های کوچک یا شکستگی‌های جزئی، دندانپزشک از یک ماده کامپوزیت رزینی برای پر کردن ترک و بازسازی سطح دندان استفاده می‌کند.
مزایا:
روش سریع و غیرتهاجمی
هزینه کمتر نسبت به سایر روش‌ها
معایب:
ماندگاری کمتر نسبت به روکش یا پرسلین
احتمال تغییر رنگ در طول زمان
۲. روکش دندان (Dental Crown)
برای ترک‌های عمیق‌تر یا شکستگی‌های وسیع، دندانپزشک ممکن است از یک روکش سرامیکی یا فلزی برای محافظت از دندان استفاده کند.
مزایا:
دوام و استحکام بالا
محافظت کامل از دندان
معایب:
نیاز به تراشیدن مقداری از ساختار دندان
هزینه بالاتر نسبت به باندینگ
۳. درمان ریشه (عصب‌کشی) (Root Canal Therapy)
اگر ترک دندان به داخل پالپ (عصب دندان) نفوذ کرده باشد، برای جلوگیری از عفونت و درد شدید، درمان ریشه ضروری است.
مزایا:
جلوگیری از کشیدن دندان
رفع درد و التهاب
معایب:
نیاز به چندین جلسه درمانی
احتمال ضعیف شدن ساختار دندان بعد از درمان
۴. کشیدن دندان (Tooth Extraction)
اگر ترک دندان به حدی عمیق باشد که قابل ترمیم نباشد، دندانپزشک ممکن است کشیدن دندان را توصیه کند. در این صورت، برای جایگزینی دندان از ایمپلنت یا بریج استفاده میشود.
مزایا:
از بین رفتن منبع درد
جلوگیری از انتشار عفونت به دندان‌های مجاور
معایب:
نیاز به جایگزینی دندان ازدست‌رفته
هزینه بالای درمان جایگزینی (ایمپلنت یا بریج)
۵. استفاده از محافظ دندان (Mouthguard)
برای افرادی که دندان‌قروچه دارند، استفاده از محافظ دندان در هنگام خواب می‌تواند از فشار زیاد روی دندان‌ها و ایجاد ترک‌های بیشتر جلوگیری کند.
نتیجه‌گیری
دندان‌های شکسته یا ترک‌خورده می‌توانند مشکلات متعددی از جمله درد، حساسیت و عفونت ایجاد کنند. این مشکل ممکن است در اثر آسیب‌های فیزیکی، جویدن مواد سخت، پوسیدگی یا عادت‌هایی مانند دندان‌قروچه رخ دهد. بسته به شدت آسیب، روش‌های درمانی مختلفی مانند باندینگ، روکش، درمان ریشه یا کشیدن دندان وجود دارد. تشخیص زودهنگام و مراجعه سریع به دندانپزشک می‌تواند از مشکلات جدی‌تر جلوگیری کرده و سلامت دندان را حفظ کند.
لینک های کاربردی:
بهترین دندانپزشک اصفهان _ بهترین جراح لثه اصفهان
راه های ارتباطی با مرکز تخصصی دندانپزشکی نجم
بهترین دندانپزشک اصفهان در کلینیک 24 _ درمان بیماری های دهان، فک و صورت در کلینیک 24 _ بیماری لثه در کلینیک 24
صفحه ی رسمی اینستاگرام دکتر حسین برجیان را مشاهده نمایید.
بهترین دندانپزشک اصفهان در دکتر آف _ بهترین جراح لثه اصفهان در دکتر آف _ بهترین دندانپزشک زیبایی اصفهان در دکتر آف
