بررسی انواع مختلف ناهنجاری های فک
به منظور درک بهتر ناهنجاری فک آنها را طبقه‌بندی کرده‌اند. این طبقه‌بندی (ارتباط بین دندان‌ها) مبتنی بر ارتباط کاسپ‌های مزیوباکال نخستین دندان آسیای فک بالا با شیارهای باکال نخستین دندان آسیای فک پایین است. در مطلب امروز سایت دکتر حسین برجیان بهترین جراح لثه اصفهان انواع مختلف ناهنجاری های فک را مورد بررسی قرار می دهیم.
کلاس یک
ارتباط کلاس یک به وضعیت طبیعی اطلاق می‌شود. در این حالت کاسپ مزیو باکال نخستین دندان آسیای هم‌تراز با شیار باکال نخستین دندان آسیای فک پایین است. به علاوه دندان نیش بالا بین دندان نیش و نخستین دندان آسیای کوچک پایین قرار می‌گیرد.
کلاس دو
اختلال فک کلاس 2 به حالتی گفته می‌شود که کاسپ مزیو باکال نخستین دندان آسیای فک بالا جلوتر از شیار باکال دندان آسیای اول فک پایین باشد. اختلال کلاس 2 غالباً مرتبط با الگوی اسکلتی کلاس 2 دانسته می‌شود. به عبارتی فک پایین پشت فک بالا قرار می‌گیرد. جلوتر بودن فک بالا پی‌آمد آهسته‌تر بودن رشد فک پایین نسبت به فک بالا و در نتیجه کوچک‌تر شدن آن است.
این ناهنجاری مشکلات جویدن را ایجاد می‌کند و سلامت کلی دندان‌ها را به خطر می‌اندازد. اگر این اختلال در دوران کودکی اصلاح نشود، جراحی ارتوگناتیک لازم خواهد بود. الگوی اسکلتی از نظر درمان مکانیکی عارضه بسیار مهم است. ناهنجاری کلاس 2 در بیماران مبتلا به سندرم‌های گوناگونی مانند سندرم پیر رابین و سندرم تریچر کالینز مشاهده می‌شود.
تقسیم‌بندی کلاس دو
زیرگروه 1:
در این حالت علاوه بر ناهنجاری کلاس 2 دندان‌های ثنایای مرکزی فک بالا نیز جلو است. در این حالت با اورجت شدید مواجه هستیم.
زیرگروه 2:
در این حالت علاوه بر ناهنجاری کلاس 2 دندان‌های ثنایای مرکزی فک بالا نیز متمایل به عقب است و گاهی دندان‌های ثنایای کناری نیز جلوتر است یا وضعیت عادی دارد. در این حالت اورجت معمولاً حداقل است یا ممکن است افزایش یابد.
زیرگروه فرعی:
در این حالت ناهنجاری کلاس 2 و ارتباط نامناسب دندان‌های آسیای فقط در یک سمت وجود دارد و دندان‌های آسیای سمت دیگر ارتباط عادی دارد.
کلاس سه
در این حالت کاسپ مزیو باکال دندان آسیاب اول فک بالا پشت شیار دندان آسیای اول فک پایین قرار می‌گیرد. ناهنجاری فک کلاس 3 مرتبط با الگوی اسکلتی کلاس 3 است، به عبارت دیگر فک پایین جلوتر از فک بالا است. دلیل این امر رشد آهسته‌تر فک بالا و رشد سریع فک پایین است که باعث می‌شود فک پایین بزرگتر از حد طبیعی شود.
این اختلال اگر درمان نشود، مشکلاتی را برای جویدن و سلامت دهان و دندان‌ها به وجود می‌آورد. اگر این انحراف فک در دوران کودکی اصلاح نشود، جراحی ارتوگناتیک در سال‌های آتی ضرورت خواهد یافت. الگوی اسکلتی از نظر درمان مکانیکی این عارضه بسیار مهم است. بروز مشکلات مربوط به سایش دندان‌ها و رو به جلو حرکت کردن دندان‌ها محتمل خواهد بود. ناهنجاری کلاس 3 در بیماران مبتلا به سندرم‌های مختلفی چون سندرم کروزون و سندرم اپرت مشاهده می‌شود.
تقسیم‌بندی کلاس سه
ناهنجاری فک کلاس سه کاذب
به دلیل زودرسی اکلوزال هنگامی که فک پایین می‌خواهد با فک بالا جفت شود، اندکی رو به جلو حرکت می‌کند و ناهنجاری کاذب کلاس 3 به وجود می‌آید. این اختلال کلاس 3 وضعیتی نیز نامیده می‌شود.
تقسیم‌بندی فرعی کلاس سه
در این حالت ناهنجاری فک کلاس 3 فقط در دندان‌های آسیای یک سمت مشاهده می‌شود و دندان‌های آسیای سمت دیگر به طور عادی روی هم قرار می‌گیرد.
مشکلات ناشی از انحراف فک
عوارض کجی فک هم جسمی و هم عاطفی است. انحراف و جابجایی فک غذا خوردن، تنفس، خوابیدن و صحبت کردن را دشوار می‌کند و بیمار حتی هنگام بی‌حرکت بودن فک نیز ناراحت است. مشکلات ناشی از انحراف فک و جلو و عقب بودن فک در تمام بیماران یکسان نیست و به شدت انحراف بستگی دارد. با این حال به نظر می‌رسد سه مشکل زیر در میان بیماران دچار کجی فک عمومیت داشته باشد.
دشواری در جویدن
متاسفانه انحراف فک باعث می‌شود که فک بالا و پایین به هم بخورد و بیمار هنگام جویدن دچار درد و ناراحتی شود.
تنفس غیرطبیعی
انحراف فک بیمار را وادار می‌کند تا از راه دهان نفس بکشد. تنفس مداوم از راه دهان عوارض متعددی را به دنبال دارد.
ظاهر غیرعادی
انحراف فک ساختار صورت را به هم می‌زند. کودکانی که مدت طولانی از پستانک استفاده کرده‌اند یا انگشت شست را مکیده‌اند، در سال‌های آتی با مشکل ناهنجاری فک و جلو و عقب بودن فک مواجه می‌شوند. این مشکل هم زیبایی صورت و هم اعتماد به نفس فرد را تحت الشعاع قرار می‌دهد.
صفحه اینستاگرام دکتر حسین برجیان بهترین جراح لثه اصفهان
درمان با جراحی اصلاحی فک
جراحی اصلاحی فک به منظور رفع مشکلاتی انجام می‌شود که ارتودنسی به تنهایی قادر به مرتفع ساختن آنها نیست. البته ارتودنسی معمولاً جزء لاینفکی از درمان رفع انحراف فک است. در حالی که ارتودنسی با هدف ردیف و مرتب کردن دندان‌ها و دستیابی به یک بایت سالم انجام می‌شود، اما دندان‌های برخی بیماران به دلیل انحراف فک روی هم قرار نمی‌گیرد. در این شرایط دندان‌ها هر چقدر هم که مرتب باشد، باز هم روی هم قرار نمی‌گیرد و دهان بسته نمی‌شود. به این دلیل جراح دهان و دندان و متخصص ارتودنسی با همکاری یکدیگر جراحی اصلاحی فک را انجام می‌دهند تا بهترین نتیجه ممکن به دست آید.
از آنجایی که موقعیت فک به موازات رشد کودک تغییر می‌کند، توصیه می‌شود که جراحی فک پس از توقف رشد کودک، یعنی 16 تا 18 سالگی در پسران و 13 تا 15 سالگی در دختران انجام شود.
توجه :
- صحت علمی مطلب فوق، باید با مشورت حضوری بیمار با جناب دکتر برجیان، متخصص پیوند لثه و استخوان تایید گردد.
- این مطلب توسط ادمین سایت، مدیریت و منتشر شد.
مطالعه بیشتر :
تشخیص علائم انواع کیست‌های دندان
